EXTENDMAX - Trong thời đại công nghệ số phát triển mạnh mẽ, camera giám sát trở thành một công cụ không thể thiếu trong việc đảm bảo an ninh, quản lý và giám sát nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, sự phát triển của thiết bị này cũng đồng thời mở ra những nguy cơ về an toàn thông tin, khi hàng triệu camera giám sát trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng, gây rò rỉ dữ liệu nhạy cảm và xâm phạm quyền riêng tư. Trước thực tế đó, việc ban hành quy chuẩn kỹ thuật về an toàn thông tin cho camera giám sát không chỉ là cần thiết mà còn cấp bách, nhằm bảo vệ hệ thống thông tin quốc gia, cá nhân và tổ chức khỏi các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng phức tạp. Ngày 23/08/2024, Bộ Thông tin và Truyền thông ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 135:2024/BTTTT về yêu cầu an toàn thông tin cơ bản cho camera giám sát sử dụng giao thức Internet để lấy ý kiến nhân dân. Dự kiến quy chuẩn này sẽ có hiệu lực áp dụng kể từ 01/01/2026.
Camera sử dụng giao thức internet là gì
Camera giám sát sử dụng giao thức Internet (tên Tiếng Anh là IP Camera hoặc Internet Protocol Camera) là một loại camera kỹ thuật số có khả năng gửi và nhận dữ liệu qua mạng Internet. Khác với camera analog truyền thống, IP camera không cần đầu ghi hình riêng biệt mà có thể hoạt động độc lập và truyền hình ảnh trực tiếp đến các thiết bị kết nối mạng như điện thoại, máy tính, hoặc máy chủ lưu trữ.
>>>Xem thêm : Thủ tục nhập khẩu camera giám sát
Tầm quan trọng của QCVN 135:2024/BTTTT
Dự báo cho thấy, đến năm 2025, trên toàn cầu sẽ có hơn 75 tỷ thiết bị IoT kết nối Internet, trong đó 1 tỷ thiết bị là camera giám sát. Theo Tổng cục Hải quan, trong vòng 5 năm qua, Việt Nam đã nhập khẩu và triển khai hơn 16 triệu thiết bị camera giám sát. Dự kiến đến năm 2025, con số này sẽ tăng lên hơn 20 triệu, tương đương với khoảng 1/5 dân số Việt Nam. Hàng năm, Việt Nam nhập khẩu trung bình 3,2 triệu camera giám sát và IP camera, thuộc mã 8525.80, với hơn 163 loại sản phẩm khác nhau. Trong đó, 96,3% nhập khẩu từ Trung Quốc, 0,6% từ Hàn Quốc, và 3,1% từ các quốc gia khác.
Camera giám sát là mục tiêu hấp dẫn của tin tặc, với nhiều nguy cơ bị khai thác và xâm nhập, dẫn đến chiếm quyền điều khiển. Kết quả của các vụ tấn công này có thể khiến dữ liệu cá nhân của người dùng bị thu thập trái phép và sử dụng cho các hoạt động lừa đảo, gây tổn hại về tài sản cũng như uy tín của cá nhân và tổ chức. Ngoài ra, camera bị chiếm quyền điều khiển còn có thể được lợi dụng cho các cuộc tấn công mạng, phát tán phần mềm độc hại vào hệ thống thông tin.
Theo hệ thống giám sát của Bộ Thông tin và Truyền thông, hiện có hơn 800.000 camera giám sát tại Việt Nam đang công khai chia sẻ hình ảnh trên mạng, trong đó 360.000 camera (chiếm 45%) có lỗ hổng dễ bị khai thác và chiếm quyền điều khiển. Trên mạng xã hội, nhiều hội nhóm đang rao bán công khai hình ảnh và video bị rò rỉ từ camera giám sát, với mức giá từ 200.000 đến 1 triệu đồng. Trong năm 2021, mỗi tháng có khoảng 1 triệu địa chỉ IP từ Việt Nam nằm trong các mạng botnet, và 48.690 địa chỉ trong số đó liên quan trực tiếp đến mã độc từ camera giám sát (chiếm 5%).
Ngoài ra, một nguy cơ khác đến từ việc phần lớn các hệ thống thông tin sử dụng camera giám sát tại Việt Nam chưa được thực hiện đầy đủ các biện pháp bảo đảm an toàn thông tin mạng theo quy định tại Nghị định 85/2016/NĐ-CP. Khoảng 90% các hệ thống này chưa được kiểm tra, đánh giá an toàn thông tin mạng trước khi đưa vào vận hành, cũng như chưa được kiểm tra định kỳ hàng năm.
Phạm vi áp dụng của QCVN 135:2024/BTTTT
QCVN 135:2024/BTTTT bắt buộc áp dụng đối với các Camera giám sát có mã HS liệt kê tại Phụ Lục C như sau:
PHỤ LỤC C
(Quy định)
Mã HS thiết bị camera giám sát sử dụng giao thức Internet
| TT | Tên sản phẩm, hàng hóa theo QCVN | Mã số HS | Mô tả sản phẩm, hàng hóa |
| 1 | Thiết bị camera giám sát sử dụng giao thức Internet | 8525.60.00 8525.81.10 8525.81.90 8525.82.10 8525.82.90 8525.83.10 8525.83.90 8525.89.10 8525.89.90 | Camera kỹ thuật số, có thể kết nối qua giao thức Internet thực hiện một phần hoặc toàn bộ việc giám sát, ghi hình. |
Hiệu lực thi hành của QCVN 135:2024/BTTTT
Dự kiến Thông tư ban hành QCVN 135:2024/BTTTT sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2026. Theo đó, các Camera giám sát sử dụng giao thức internet (IP Camera) sẽ bắt buộc phải thử nghiệm và chứng nhận hợp quy theo QCVN 135:2024/BTTTT kể từ ngày 01/01/2026
Xem toàn văn dự thảo và đóng góp ý kiến cho QCVN 135:2024/BTTTT tại đây: https://mic.gov.vn/van-ban-phap-luat/du-thao/2205.htm
